1. Hệ thống phân bậc
Đối
với giảng viên thường xuyên (tức là, không kể vị trí hành chính như hiệu trưởng,
trưởng khoa cũng như các "nhân viên" chứ không phải là giảng viên), hệ
thống phân cấp giảm dần trong nhiều trường hợp là:
-
Giáo sư đặc biệt/ưu tú hoặc Giáo sư đại học (Distinguished, Endowed or
University Professor): danh xưng có thể khác nhau tùy trường
-
Giáo sư (Professor hay Full Professor)
-
Phó giáo sư (Associate Professor): để tiến lên GS
-
Trợ lí giáo sư (Assistant Professor): để tiến lên PGS. Thường là cấp bậc thối
thiểu để có vị trí biên chế "tenure track" position.
-
Giảng viên (lecturer), Trợ ký nghiên cứu (Research Associate), Hướng dẫn viên
(Instructor): thường là vị trí không thuộc biên chế.
-
Giảng viên thỉnh giảng (Adjunct Professor/Lecturer/Instructor): thường làm bán
thời gian
2. Một
số cấp bậc nằm ngoài hệ thống thông thường:
-
Giáo sư lâm sàng (Clinical Professor), Giáo sư thực hành (Professor of
Practice), Giáo sư nghiên cứu (Research Professor). Hai loại đầu áp dụng cho những
người có hoạt động bên ngoài nhà trường như thực hành y khoa và không làm việc
toàn thời gian cho nghiên cứu. Giáo sư nghiên cứu thì thỉnh thoảng trao cho những
người làm việc song song cho một viện
nghiên cứu không kết nối với một trường đại học.
Chú
ý: là nếu từ "Professor" như một danh từ riêng với chữ cái đầu viết
hoa thường áp chỉ vị trí (a position title) còn danh từ chung
"professor" ở Mỹ dùng để miêu tả bất kì ai giảng dạy bậc đạ học, bất
kể thứ hạng. Cũng giống như vậy khi đặt trước tên ghi trong địa chỉ thường được
viết hoa nhưng điều đó không áp chỉ thứ bậc. Tương tự nếu là Giáo sư danh dự
"Professor Emeritus" thường không có hàm ý tiêu biểu nào đặc biệt, nó
chỉ đơn thuần là giáo sư đã về hưu, và nó có thể áp dụng ở mọi thứ bậc.
3. Giải thích rõ hơn từng cấp bậc
Theo
truyền thống, Trợ lý Giáo sư thường là vị trí đầu tiên để vào được biên chế, dù
điều này còn phụ thuộc trường và lĩnh vực. Sau đó, thăng tiến lên PGS Phó giáo sư. Thường từ Trợ lý GS để lên PGS mất
khoảng 6 đến 8 năm và cũng mấy khoảng 6-10 năm để từ PGS lên GS.
Theo
truyền thống, các lĩnh vực nghề nghiệp chuyên môn "professional" như
luật, y, kinh doanh và kĩ sư và một số ngành khác, các giảnh viên cũng có thể
bao gồm các Giáo sư lâm sàng hay Giáo sư thực hành. Những vị trí này thường
không nằm trong biên chế và nhấn mạnh đến kiến thức/kĩ năng thực hành nghề nghiệp
hơn là nghiên cứu học thuật. Tương tự như vậy với danh hiệu ít thông dụng hơn
là Giáo sư giảng dạy (Teaching Professor) trong tất cả các lĩnh vực chuyên môn.
Gần đây, một số cơ sở đã tạo ngạch biên chế tách biệt cho những vị trí này và được
gắn với tên gọi khác như "giảng viên với vị trí công việc được bảo đảm".
Các
giảng viên khác - những người mà không có biên chế ở Mỹ thường được phân loại
là Giảng viên (Lecturer) hoặc vị trí cao hơn là Giảng viên chính (Senior
Lecturers) hay Hướng dẫn viện (Instructors), những người này có thể dạy toàn thời
gian hoặc làm làm một số công việc hành chính, nhưng không có nghĩa vụ nghiên cứu
(đây là điểm khác biệt chính yếu của "giảng viên chỉ tập trung nghiên cứu
("research-only" faculty ) hoặc nhân viên chỉ tập trung nghiên cứu
("research-only staff,").
Cả
hai loại Giảng viên và Hướng dẫn viên thường có chứng chỉ hành nghề/đã tốt nghiệp.
Thuật ngữ "professor" như một danh từ chung và kí hiệu là
"Prof." thường được đề trước tên khi ghi địa chỉ, có thể được dùng
cho một người dù ở vị trí nào (any kind of faculty position). Tuy nhiên, với tiêu đề "Dr." chỉ để
dành cho những người đã có bằng tiến sĩ (như PhD), nhưng cần phân biệt Dr. cũng
còn được gọi cho các bác sĩ. Trong y khoa, Hướng dẫn viên (Instructor) thường
được gọi với ai đã hoàn thành chương trình nội trú, sau nội trú hoặc sau tiến
sĩ nhưng không là giảng viên có biên chế.
Bất
kỳ danh hiệu giảng viên bắt đầu bằng từ "thỉnh giảnh"
("Adjunct") thì về lý thuyết biểu thị tình trạng làm việc bán thời
gian (thường là ít hơn 1/2 thời gian). Giảng viên thỉnh giảng (Adjunct faculty)
có thể có việc làm chính ở nơi khác (hoặc một trường khác, hoặc như là một ngườithực
hành chuyên môn) vì thị trường bão hòa tiến sĩ, nên nhiều tiến sĩ phải kiếm sống
bằng cách làm giảnh viên thỉnh giảng ở nhiều trường (và các trường thường không
phải trả chế độ phúc lợi hưu trí / sức khỏe hoặc hợp đồng dài hạn).
Mặc
dù "Giáo sư" thường là cấp bậc cao nhất đạt được bởi một gianrg viên
chính, một số cấp bậc riêng biệt còn được trao cho những người có nghiên cứu xuất
sắc như Giáo sư đặc biệt/ưu tú hoặc Giáo sư đại học (Distinguished, Endowed or
University Professor): danh xưng có thể khác nhau tùy trường
Trong
nghiên cứu, giảng viên điều hành một phòng thí nghiệm hoặc nhóm nghiên cứu để
xin kinh phí cho đề tài và được gọi là nhà nghiên cứu chính (Principal
Investigator). Mặc dù chức danh này đề cập đến vai trò quản lý của họ hơn là một
thứ hạng học thuật.
Quá
trình thăng tiến của giảng viên phụ thuộc quy định của từng trường. Do đó, một
PGS có biên chế tại một trường có thể chấp nhận vị trí thấp hơn ở một trường
khác (như trợ lý GS có biên chế). Trong một số trường hợp, trợ lý GS chấp nhận
một vị trí tương đương ở một trường khác để có thể thương lượng thời gian để đạt
được vị trí biên chế.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét